Дала мен отырықшы мәдениеттері
Ерте Темір дәуірінде Ұлы даланың көшпелі халықтары көбінесе технологиялық жағынан басқа елдермен салыстырғанда әлдеқайда ілгері болған еді. Мысалыға, барша отырғыш халықтары осы заманда әлі Қола дәуірінде тұрған, ал көшпелілер дәл сол кезде енді Темір дәуіріне қадам басқан. Егерде біз көшпелі және отырықшы өркениеттердің ең үздік әскери өкілдерін (яғни элиталық кавалериясын) салыстырсақ, бұл айырмашылық өте жақсы көрінеді. Сақ рыцардың сауыт-сайманы, қару-жарағы, ат әбзелдері, жабдықтары замандас еуропалық (мысалыға, македониялық) батырдікіден анағұрлым озат болып табылған.
|
ерте темір ғасырдың технологиялар салыстыруы |
||
|
Параметр |
Таңдаулы сақ батыры |
Таңдаулы Еуропалық кавалериясы |
|
Қашықтық қарулар |
Садақ пен оқтар, жыдалар |
Жоқ немесе жыдалар |
|
Қолма-қол қарулар |
Темір әлде арғы-болат |
Көне қола қарулары |
|
Дене қорғанысы |
Темір қабыршақ сауыты |
Көне қола сауыты |
|
Бас қорғанысы |
Темір қабыршақ дұлыға |
Көне қола дұлыға |
|
Қалқан |
Темір қабыршақ қалқан |
Жоқ |
|
Ат қорғанысы |
Темір қабыршақ ат сауыты |
Жоқ |
|
Киім-кешек |
Салт-атты сым (шалбар), жейде-көйлек, шапан |
Көне туника |
|
Баскиім |
Ілгері дала киіз қалпағы |
Көне жалпақ баскиім |
|
Аяқкиім |
Теріден жасаған салт-атты етіктері |
Теріден жасаған сандал |